Hiện nay, dây và cáp điện là một mặt hàng được sử dụng với số lượng rất lớn và chủng loại vô cùng đa dạng đáp ứng muôn mặt của đời sống xã hội. Nhằm tạo điều kiện cho người tiêu dùng có thể dễ dàng lựa chọn và sử dụng dây và cáp điện đạt hiệu quả cao nhất, tránh được hao tổn điện năng do đường dây. CADI-SUN xin gửi tới các bạn tài liệu “hướng dẫn sử dụng dây và cáp điện tiết kiệm điện năng”

I. Lời giới thiệu của CADI-SUN

Lời đầu tiên Công ty Cổ phần Dây và Cáp điện Thượng Đình (CADI-SUN) xin chân thành cảm ơn Quý khách hàng đã tin tưởng và sử dụng sản phẩm dây và cáp điện của công ty thời gian qua.
CADI-SUN là doanh nghiệp sản xuất dây và cáp điện lớn nhất ở Việt Nam. Mục tiêu đề ra của công ty là sản xuất đa ngành nghề trong lĩnh vực xây dựng và phát triển năng lượng ở Việt Nam với các mặt hàng chủ yếu là dây cáp điện hạ thế, trung thế, cao thể bọc cách điện XLPE, PVC, vật tư, nguyên liệu, phụ kiện phục vụ công nghiệp và nhu cầu dân sinh.
Hiện nay, dây và cáp điện là một mặt hàng được sử dụng với số lượng rất lớn và chủng loại vô cùng đa dạng đáp ứng muôn mặt của đời sống xã hội. Nhằm tạo điều kiện cho người tiêu dùng có thể dễ dàng lựa chọn và sử dụng dây và cáp điện đạt hiệu quả cao nhất, tránh được hao tổn điện năng do đường dây. CADI-SUN xin gửi tới các bạn tài liệu “hướng dẫn sử dụng dây và cáp điện tiết kiệm điện năng”

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổn hao điện năng của dây và cáp điện:

1. Chủng loại, tiết diện dây và cáp điện
Căn cứ nhu cầu của phụ tải về điện áp, công suất tiêu thụ, bố trí lắp đặt, khi thiết kế cần tính toán, lựa chọn chủng loại, tiết diện dây cáp điện và quy cách lắp đặt sao cho dòng điện làm việc trên dây cáp không làm phát sinh nhiệt vượt quá khả năng chịu nhiệt của cách điện và nhiệt độ cho phép của thanh dẫn, dây dẫn trần.
Chọn dây cáp điện không đủ tiết diện sẽ gây tổn hao điện năng trên đường dây

* Ví dụ 1: Sử dụng dây dẫn có tiết diện không đúng trong công nghiệp
Đường dây hạ thế 3 pha 4 dây (điện áp 220/380V), chiều dài 200m, dòng điện làm việc ổn định trên đường trục là 300A. Theo tính toán, xác định cáp cần sử dụng là: cáp đồng bọc cách điện CXV 3x150 + 1x95 mm2.
Nếu sử dụng cáp CXV 3x120 + 1x70 mm2 (tiết diện nhỏ hơn một cấp), khi đó:
- Điện trở thuần của đoạn cáp tăng từ 0,0409W lên lên 0,0488W (tăng khoảng 19%).
Cáp bị phát nhiệt làm tăng điện trở, tạm xác định tăng lên 10oC, dẫn đến điện trở tăng từ 0,0488W đến 0,0488 x (1 + 0,00393 x 10) = 0,0507 (W) (Điện trở tăng thêm 24% so với ban đầu).
Thời gian sử dụng 1 năm (tính toán với  t  = 6.000h), tổn hao công suất tăng lên do sử dụng sai tiết diện là:
Đúng tiết diện: DA1 = DP x t =  I2 x R1 x t        
                              = 3 x 3002 x 0,0409 x 6.000 = 66.258.000 (Wh)
Sai tiết diện:  DA2 = DP x t =  I2 x R2 x t        
                            = 3 x 3002 x 0,0507 x 6.000 = 82.134.000 (Wh)
Chênh lệch tổn hao điện năng trên đường dây khi dùng sai tiết diện:
DA2  - DA1 = 82.134.000 - 66.258.000 = 15.876.000 (Wh)
Tổng điện năng tiêu thụ cho phụ tải ứng với dòng điện 300A trong một năm, tạm tính là: A = P x t
    = Ö3 Uđm x I x cosj x t

    = Ö3 x 380 x 300 x 0,85 x 6000
    = 1.007.014.340 (Wh)
Tóm lại: sau một năm sử dụng sai tiết diện cáp điện, tổn thất khoảng 16.000 kWh (tương đương khoảng 30 triệu đồng). So sánh tổn thất tương đối:
Trên đường dây: 15.876.000 Wh / 66.258.000 (Wh) => 24 %
Trên toàn hệ thống: 15.876.000 Wh / 1.007.014.340 (Wh) => 1.6 %
Xét đến chi phí đầu tư: 200 m cáp CXV 3x150 + 1x95 mm2 chi phí cao hơn cáp CXV 3x120 + 1x70 mm2 khoảng 70 triệu VNĐ (Giá cáp CXV 3x150 + 1x95 khoảng 1.800.000đ/m).
Như vậy, sau khoảng 2.3 năm, chi phí tiết kiệm đã bằng chi phí đầu tư tăng thêm. Xét về mặt kinh tế là hiệu quả vì các công trình điện thường có tuổi thọ lớn hơn rất nhiều (khoảng 10 - 20 năm).

* Ví dụ 2: Sử dụng dây dẫn có tiết diện không đúng trong dân dụng:
Một nhà dân dụng ba tầng có diện tích sàn khoảng 180m2, tổng công suất sử dụng thực tế khoảng 18 kW, sử dụng điện một pha hạ thế (điện áp 220V). Cáp đường trục có chiều dài 20m, công suất 18kW đi qua đoạn cáp này.
Theo tính toán cần sử dụng cáp CXV 1x10 mm2 .
Nếu sử dụng sai tiết diện: CXV 1x6 mm2, nhỏ hơn một cấp tiết diện, khi đó:
-Điện trở thuần của đoạn cáp tăng từ 0,0364W lên 0,0614W(tăng khoảng 69%).
Cáp bị phát nhiệt làm tăng điện trở, tạm xác định tăng lên 10oC, dẫn đến điện trở tăng từ 0,0614W đến 0,0614x (1 + 0,00393 x 10) = 0,0638 (W) (Điện trở tăng thêm 75% so với ban đầu).
Thời gian sử dụng 1 năm (tính toán với t = 700h), tổn hao công suất tăng lên do sử dụng sai tiết diện là:
Đúng tiết diện: DA1 = DP x t =  I2 x R1 x t
= 692 x 0,0364 x 700 = 121.310 (Wh)
Sai tiết diện: DA2 = DP x t =  I2 x R2 x t
     = 692 x 0,0638 x 700 = 212.626 (Wh)
Chênh lệch tổn hao điện năng trên đường dây khi dùng sai tiết diện:
DA2  - DA1 = 212.626 - 121.310 = 91.316 (Wh)
Tổng điện năng tiêu thụ cho phụ tải ứng với dòng điện 69A trong một năm, tạm tính là:
A = P x t
    = Uđm x I x cosj x t
    = 220 x 69 x 0,85 x 700
    = 9.032.100 (Wh)
Tóm lại: sau một năm sử dụng sai tiết diện cáp điện, tổn thất khoảng 350 kWh (tương đương khoảng 525 ngàn đồng). So sánh tổn thất tương đối:
Trên đường dây: 91.316 Wh / 121.310 (Wh) => 75 %
Trên toàn hệ thống: 91.316 Wh / 9.032.100 (Wh) => 1,1 %
Xét đến chi phí đầu tư: 60 m cáp CXV 1x10 mm2 chi phí cao hơn cáp CXV 1x6mm2 khoảng 840 ngàn VNĐ (CXV 1x10 giá khoảng 38.000 đ/m).
Như vậy, sau khoảng 1.5 năm chi phí tổn hao điện năng đã bằng chi phí chênh lệch đầu tư ban đầu. Xét về mặt kinh tế, chọn cáp điện đúng tiết diện là hiệu quả vì các công trình điện thường có tuổi thọ lớn hơn rất nhiều (khoảng 10 - 20 năm).
Có thể thấy: Việc sử dụng dây, cáp điện thiếu tiết diện ảnh hưởng rất lớn đến tổn hao năng lượng trên đường dây. Một lý do rất đơn giản là: điện trở tỷ lệ thuận với tiết diện dây dẫn, công suất tỷ lệ thuận với điện trở, điện năng tiêu thụ tỷ lệ thuận với công suất. Vì vậy, khi các điều kiện khác là cố định, thì tiết diện giảm bao nhiêu lần thì điện năng tiêu thụ trên đường dây tăng lên bấy nhiêu lần.
(Ghi chú: Các số liệu cơ sở để tính toán được xác định theo các tiêu chuẩn: TCVN 5064-1994/SĐ1-1995/ IEC 60502; ... và tham khảo một số tài liệu kỹ thuật khác).

2. Chất lượng của sản phẩm
a. Khái niệm về đảm bảo chất lượng
Là các sản phẩm được sản xuất và kiểm nghiệm theo các tiêu chuẩn tương ứng, phù hợp mục đích, yêu cầu sử dụng.
Các tiêu chuẩn hiện nay Việt Nam đang sử dụng phổ biến cho sản xuất và kiểm nghiệm dây, cáp điện là: TCVN 6610:2000/ IEC 60227; TCVN 5935:1995/ IEC 60502; TCVN 5064:1994/SĐ1:1995; TCVN 6483:1998; TCVN 6447:1998; TCVN 4764:1989; IEC 1089; JIS C 3406; JIS C 3202; JIS C 3401 ...

b. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm
- Hàm lượng đồng, nhôm nguyên liệu để sản xuất phần ruột dẫn điện:Để sản xuất dây, cáp điện có độ dẫn điện tốt đảm bảo theo các yêu cầu của tiêu chuẩn, hàm lượng vật tư nguyên liệu phải đạt: Đồng: không nhỏ hơn 99,99%, Nhôm: không nhỏ hơn 99,7%. Hiện nay ở Việt Nam, với yêu cầu hàm lượng như trên, hoàn toàn phải nhập đồng cathode từ nước ngoài: Hàn Quốc, Nhật Bản, ấn Độ, Chi Lê ...
- Công nghệ sản xuất phần ruột dẫn điện: Sử dụng công nghệ đúc hút không ô xy tạo ra dây đồng Ø20 hoặc Ø 8 và công nghệ đúc cán liên hoàn tạo ra nhôm Ø 9,5. Sợi dây đồng, nhôm sau khi được cán, rút nhiều lần cần được ủ mềm làm ổn định tổ chức.
Khi được ủ mềm, dây dẫn cũng được giảm đáng kể điện trở. Sau đây là bảng so sánh:
 

Đường kính	Điện trở, W.mm2/m		So sánh (1)/(2)x100%
	Cm (đã ủ mềm) (1)	Cc, Ctt (chưa ủ) (2)
Đến 1.00	0.01724	0.0180	96%
Trên 1.00 đến 2.44		0.0178	97%
2.5 và lớn hơn		0.0177	97%

- Kiểm soát chất lượng:
● Kiểm soát chất lượng vật tư đầu vào: Hàm lượng đồng nhôm.
● Kiểm soát chất lượng từng công đoạn
● Kiểm nghiệm thành phẩm

III. Những lưu ý để sử dụng dây cáp điện an toàn và tiết kiệm điện
Ngày nay, các đơn vị sản xuất, kinh doanh dây và cáp điện ngày một nhiều với quy mô cũng rất đa dạng và cạnh tranh mạnh mẽ. Để cạnh tranh, nhiều đơn vị đã có những chiến lược tăng cường công nghệ, nâng cao chất lượng để ngày một đáp ứng nhu cầu ngày một khó tính của khách hàng nhất là trong giai đoạn hội nhập quốc tê. Tuy nhiên, không tránh khỏi có những đơn vị đánh vào tâm lý giá rẻ, hàng ngoại, hàng có thương hiệu tốt đã sản xuất hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái để trục lợi.
Công ty CP Dây và cáp điện Thượng Đình xin phép được đưa ra một số lời khuyên và khuyến cáo đối với người sử dụng với mong muốn khách hàng có một sự nhìn nhận đúng đắn, đầu tư hợp lý để đạt được sự an toàn và hiệu quả cao nhất cho chính mình và lợi ích cho toàn xã hội:
● Tính toán nhằm xác định tương đối chính xác dòng điện làm việc lớn nhất ổn định (lâu dài) trên dây, cáp điện để lựa chọn chủng loại, tiết diện dây, cáp điện phù hợp. Việc này, nên để những người có chuyên môn và kinh nghiệm tư vấn.
Công ty CP Dây và Cáp điện Thượng Đình (CADI - SUN) là một đơn vị có đội ngũ kỹ sư có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công, sản xuất dây cáp điện. Vì vậy, có thể hỗ trợ cho khách hàng trong công việc này.
● Lựa chọn những sản phẩm đảm bảo chất lượng: Do những đơn vị có thương hiệu, uy tín cung cấp. Nếu là những người am hiểu về công nghệ thì nên lựa chọn những đơn vị sản xuất có các điều kiện đảm bảo chất lượng như đã phân tích ở trên (CADI - SUN là một đơn vị như thế). Dây cáp điện CADI-SUN có đầy đủ các yếu tố đảm bảo chất lượng như đã phân tích ở trên:
-Ruột dẫn bằng vật liệu đồng, nhôm, sử dụng công nghệ đúc hút oxy, cán tạo độ ép chặt vật liệu đảm bảo đầy đủ các chỉ tiêu kỹ thuật theo tiêu chuẩn IEC, TCVN, BS, ASTM, JIS… Đảm bảo: dẫn điện tốt, ít bị lõi hóa, giảm tổn hao điện năng, dễ uốn, không bị đứt ngầm, tuổi thọ cao…
-Vật liệu cách điện: nhựa PVC đáp ứng đầy đủ các chỉ tiêu kỹ thuật theo các tiêu chuẩn yêu cầu: IEC, TCVN, BS, ASTM, JIS… Đảm bảo: cách điện tốt, tính năng mềm dẻo cho ứng dụng lưu động, chịu lực tốt cho ứng dụng treo, chôn tường, có các đặc tính chịu nhiệt, chống cháy, ít khói, ít độc.
- Tính đa dạng sản phẩm: có nhiều cỡ, số ruột, nhiều màu, nhiều dạng ruột dẫn tiện dụng cho lắp đặt và sửa chữa vận hành.
●Tránh nhầm lẫn, mua phải những mặt hàng không đảm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.
Những yêu cầu về mặt pháp lý cho những sản phẩm được coi là đảm bảo chất lượng là:
+ Đơn vị sản xuất có áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO.
+ Nhãn hiệu hàng hoá được đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu Công nghiệp.
+ Hàng hoá được cấp chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp (Quacert).
+  Đơn vị sản xuất có các bản công bố hàng hoá phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn đăng ký tại Chi cục đo lường chất lượng địa phương - Bộ Khoa học và Môi trường.
+  Các sản phẩm cụ thể, theo những lô hàng lớn cần có phiếu kết quả kiểm nghiệm sản phẩm đạt tiêu chuẩn tại đơn vị thứ ba có năng lực và tư cách pháp nhân thực hiện (Quatest 1, Quatest 2, Quatest 3 và một số đơn vị khác).
Công ty CP Dây và Cáp điện Thượng Đình (CADI - SUN) là một đơn vị sản xuất có đầy đủ các điều kiện trên.
Với mong muốn đóng góp phần nhỏ bé của mình hưởng ứng lời kêu gọi tiết kiệm điện của chính phủ, công ty CADI - SUN hy vọng sẽ giúp người tiêudùng lựa chọn đúng đắn và hợp lý sản phẩm dây, cáp điện đảm bảo sử dụng an toàn - tin cậy - tiết kiệm.
Quý khách hãy liên lạc với chúng tôi để có những tư vấn chi tiết, đảm bảo kỹ thuật, kinh tế tối ưu cho từng trường hợp cụ thể.

Công ty Cổ phần Dây và Cáp điện Thượng Đình (CADI-SUN Group)
Địa chỉ: 320 Khương Đình – Thanh Xuân – Hà Nội
Tel: 04.38588565           Fax: 04 38588566
Email: info@cadisun.com.vn